In het stadhuis op de Visbrug in Oudewater werd vrijdag de nieuwjaarsreceptie georganiseerd. Inwoners, politiek en verenigingen ontmoetten elkaar om te proosten op het nieuwe jaar.
Traditiegetrouw hield burgemeester Pieter Verhoeve een toespraak. Deze lees je hieronder
Toespraak Pieter Verhoeve
Lieve mensen, de beste wensen!
Een gezond, goed en gezegend 2019 toegewenst.
Graag vertel ik u het verhaal van Jupiter en Mercurius. Twee Romeinse goden,
die zo vertelt de sage, eens de aarde bezochten. Onherkenbaar. In een
mensengedaante bezochten ze een stad. Een rijke stad. Ze klopten op wel
duizend deuren. ‘Mogen we vanavond bij u slapen?’ En overal werd dit
geweigerd. Er was voor geen plaats.
Tot ze buiten de stad kwamen. Er stond een oude vervallen hut van plaggen en
riet. Er woonde een oud echtpaar. Baucis en Philemon. Jupiter en Mercurius
klopten aan. ‘Mogen we vanavond bij u slapen?’ Allerhartelijkst deden ze de
deur open. De goden moesten diep bukken om het huisje te kunnen betreden.
Het oude vrouwtje Baucis sleepte de bank naar de haard. Met haar zwakke
longen blies ze de haard aan. Bevend schoof ze de kruk met drie poten toe. Het
stof veegde ze er snel af. Philemon op zijn beurt rende achter hun enige huisdier
aan om het te slachten. Een gans. Maar ach, het kwieke dier ontsnapte aan zijn
stramme benen.
Een eenvoudige maaltijd volgde. Maar wat gebeurde nu? De wijn werd telkens
opnieuw aangevuld, zonder dat ze bijschonken. Philemon en Baucis hadden
onwetend goden gastvrij onthaald. En toen? Hun strooien hutje werd veranderd
in een prachtige tempel. In plaats van te sterven veranderden ze uiteindelijk
allebei in een boom. (Ovidius, Metarmofosen, VIII)
Van dit prachtige verhaal leren we dat dienstbaarheid loont. Of zoals Dylan
zingt: ‘You have to gonna serve somebody’. Is dat geen goed voornemen voor
2019? Dienen.
Voordat ik dit uitwerk, kijken we eerst terug.
Wat een jaar. 2018.
Enkele bijzonderheden in chronologische volgorde.
• Hekendorp werd in januari opgeschrikt door een wietbrand. Ondermijnende
criminaliteit gaat ook onze gemeente niet voorbij
• Verkiezingen in maart. Een nieuwe en grotere raad. Een lange formatie volgde.
De coalitiepartijen sloten een ambitieus collegeakkoord.
– Er was hoog bezoek in mei. De ambassadeur van Amerika bezocht de
binnenstad en staatssecretaris Van Ark heropende Abrona.
• In juni verdronk Lars. Ieder overlijden is verdrietig. Maar een jongetje van
drie, was en is voor ouders, vrienden en hulpverleners, ja voor de hele
gemeenschap een verdrietige gebeurtenis.
• FC Oudewater-1 dat op 2 minuten na niet promoveerde
• Na een hete zomer, ook politiek gezien, ontstond de fractie Wakkere Geelbuik
• Diede de Groot won Wimbledon, werd in november opnieuw wereldkampioen,
in december Nederlands kampioen.
• De stadsdichter publiceerde haar eerste dichtbundel, Wout van Kouwen zijn
vierde ff zappen.
• Op Kardeel werd eindelijk gebouwd. Op 30 woningen waren 240 inschrijvers
uit Oudewater zelf. De woningnood blijft onverminderd hoog alhier.
Persoonlijk was het ook een bijzonder jaar. In de eerste plaats ben ik uw raad
dankbaar voor het in mij gestelde vertrouwen. Na een warme en zorgvuldige
procedure droeg u mij opnieuw bij Zijne Majesteit voor om me te benoemen
voor een tweede termijn.
Tegelijk was er ook tegenslag. Ik geef Huub Oosterhuis het woord.
‘Een mens te zijn op aarde /Is eens voorgoed geboren zijn/ is levenslang
geboortepijn.
Op 13 augustus reed ik terug naar huis van vakantie. Heerlijk uitgerust. Du
moment we Oudewater binnen reden, vielen alle verplichtingen mij opeens
zwaar. In het AD en ND gaf ik daar recent interviews over.
Ik kwam niet goed meer bij mezelf. Slapen ging steeds slechter. Ik zag plots op
tegen het nieuwe seizoen. Op 11 september – toch al een dag met een nare lading
– meldde ik mezelf ziek. Een mist van somberheid dreef mijn leven in. Zeer
impact rijk. Voor mijn dierbaren, Marja, de meiden. Maar ook voor mijn
collega’s, die me plots moesten vervangen. En dat overigens met verve deden.
Opnieuw dank daarvoor.
Als publiek figuur ben je publiek ziek. Het medeleven in onze gemeenschap was
groots. Stapels kaarten. Bossen bloemen. Talloze appjes. Dank u wel.
Je hebt soms een crisis nodig om tot verdieping en verbetering (metanoia) te
komen. Als ik zwak ben, ben ik sterk. Mijn lichaam gaf me aan dat ik op zoek
moest naar een nieuwe balans. De stapeling van werk was te veel geworden.
Door een radicale stop met alles, kwam de rust terug. Ik ben gaan voetballen –
op woensdagavond met de veteranen – en heb taken afgestoten. Ik besloot het
schepping ritme van 8 uur werken, 8 uur ontspannen en 8 uur slapen meer te
volgen. Heilzaam. God zij dank sta ik hier met energie en arbeidsvreugde. Er is
meer bezinning in mijn leven gekomen. Je hoeft niet overal op te reageren of
aan mee te doen. Tussen stimulus en respons bevindt zich onze vrijheid.
Ik was recentelijk op retraite in een Norbertijnerklooster. In Postel. Op de muren
van het gastenverblijf zijn inspirerende spreuken aangebracht. Bij de koffiehoek
een tekst uit de Belijdenissen van Augustinus. Ik moest opeens aan de
gemeenteraad denken. Het ging over samenwerken.
‘Samen praten,
samen lachen en elkaar met voorkomendheid behandelen;
samen mooie teksten lezen, samen gekheid maken en ernstig zijn.
Het met elkaar oneens zijn zonder verbittering,
zoals men het oneens kan zijn met zichzelf’
Met elkaar oneens zijn zonder verbittering. Questio mihi factus sum. Je bent
jezelf soms toch ook tot vraag? Wie ontdekt in zijn eigen hart soms niet een vat
vol tegenstrijdigheden? Dit besef maakt mild naar anderen.
Laten we in het nieuw jaar elkaar benaderen vanuit de ruimte van de vraag. Er is
in deze zaal te vaak de benauwdheid van de eigen antwoorden. Op de kinnesinne
af. Zoals: ‘Dit is mijn idee. Hierover stelde ik al eerder vragen dan jullie fractie.
De gemeenteraad bepaalt, het college niet.’ Zelfrespect is prima. Begint
democratie echter niet daar dat je rekening houdt met de mogelijkheid dat de
ander misschien gelijk heeft? Stil maken van de ander is juist strijdig met
tolerantie.
Deze winter staan we stil bij het gedachtegoed van Arminius. Een van de
beroemdste zonen van Oudewater. Hij nam het op voor de vrijheid van ieder
individu. Mens te mogen zijn. Niet vanuit de benauwdheid van het antwoord,
maar vanuit de ruimte van de vraag. Zijn motto: ‘Het geweten is een paradijs.’
We zien uit naar een prachtig kunstwerk aan het Arminiusplein waar dit
verbeeld wordt.
En zo zullen er in 2019 weer mooie dingen gebeuren. Zullen we het vanuit
dienstbaarheid doen? En met humor? Een grap ontspant. Zelfspot werkt
bevrijdend. En een voorbeeld nemen aan de inzet van de talloze vrijwilligers die
onze gemeenschap heeft? Op dit moment en op deze plaats wil ik namens het
college de vrijwilligers van SBZO wel speciaal danken. Ondanks alle politiek
gedoe weten zij jaar in jaar uit, met het nodige kunst- en vliegwerk, het huidige
zwembad open te houden. Geweldig. Chapeau!
Er is genoeg te doen in 2019.
• Doorpakken op besluitvorming rond woningbouw aan de Wijngaardstraat,
het Oranjebolwerk, Schuylenburcht en Westerwal. Laten we ons niet langer
verliezen in verhullende visies en plannenmakerij. Dienstbaar zijn aan onze
burgers die nu staan te springen om woonruimte. Willen we dat de provincie
meewerkt aan de toekomst van Oudewater, dan moeten we spoedig de
binnenstedelijke ruimte benutten.
• De gemeente gaat samen met de RAVU de vrijwilligers van Hartslag
Oudewater actief ondersteunen. We gaan werken aan een goede dekking van
AED’s, 24/7, om zo snel mogelijk met geschoolde burgers te kunnen reanimeren
wanneer dit moet.
• De duurzaamheidsagenda wordt steeds zichtbaarder. Er wordt gewerkt
aan zonnepanelen op schooldaken, boerenschuren. Dit gebied heeft een enorme
potentie om behalve energievragend, ook energieleverend te zijn. Dienstbaar aan
de generaties na ons. ‘We hebben de aarde geleend van onze kinderen’ zo vond
prins Claus.
– Oudewater is veilig, maar het kan altijd beter. We streven naar 100%
dekking met buurt Whatsapp. Er is steeds meer contact tussen wijkagenten en
burgers.
– We gaan dit jaar de samenwerking met Woerden evalueren. Met de
regiogemeenten werken we aan één ruimtelijke visie.
– Tot slot wil ik dit voorjaar naar de raad een voorstel sturen om een
kinderburgemeester in te stellen. Je kunt niet vroeg genoeg beginnen kinderen te
interesseren voor de publieke zaak en ze letterlijk een gezicht te geven in de
gemeente.
Dienstbaarheid. Niet voor jezelf alleen leven, maar jezelf in te zetten voor
anderen. Voor de 10.201 burgers die Oudewater op 1 januari telt.
Dylan zong: ‘What can I do for you?’.
2019. Mag ik u vragen het komende jaar dienstbaar te zijn?
Dienstbaar aan de vrede in de gemeenschap.
Afgelopen week was er veel commotie naar aanleiding van de zogeheten
Nashvilleverklaring. Verschillende ondertekenaars zijn lid van dezelfde partij
als ik. Zelf heb ik er afgelopen dagen openlijk afstand van genomen.
De toon en inhoud van het convenant vond ik polariserend. Kwetsend ook.
Anderzijds zijn de ondertekenaars ervan door anderen nietsontziend en
respectloos bejegend. Toegang tot de kansel geweigerd. Bedreigd zelfs. Alsof er
in dit vrije land maar één mening mag zijn. Integendeel. We staan toch voor
veelkleurigheid? Tolerantie werkt altijd wederkerig. Stil maken van de ander
past daar niet bij.
In Oudewater mag je zijn wie je bent. Willem van Oranje zei al in zijn beroemde
oudejaarsrede van 1564: ‘Ik sta niet toe dat vorsten heersen over het geweten
van hun onderdanen.’ En zo is het. Dat is toch wel het hart van de rechtsstaat. Er
is een principiële overheids vrije ruimte. Sterker nog; mensen mogen zelf
bepalen van wie en waarvan ze houden. Daar gaat de overheid niet over. Het
geweten is vrij. Liefde heeft ruimte nodig. Naastenliefde evenzo.
Dienstbaarheid.
Gonna serve somebody
Wie je ook bent, hoe je ook heet, wat je geloofsovertuiging of geaardheid ook is,
We ‘re gonna serve somebody
Gonna serve Oudewater
Foto Alex de Kuijper
