De gemeente past het vergunningen beleid aan om zo de leegstand tegen te gaan. Hoewel de leegstand de gemeente niet direct in de portemonnee raakt voelen Wethouder Duindam en Schreurs zich wel verantwoordelijk om de strijd aan te gaan met de leegstand.
In Woerden staat circa 16% van alle kantoorruimte leeg. Twee jaar geleden was dit ongeveer 25%. “De leegstand draagt bij aan verloedering, desolaat publiek en gebrek aan samenhang.” Aldus wethouder Duindam. “Daarnaast veranderd de vraag. Panden worden vaker multifunctioneel gebruikt, dit vraagt om een verruiming van regels.”
Soepele vergunningverlening, flexibele bestemmingsplannen, afstemming met andere partijen, inzetten op herverkaveling en geen nieuwe kantoorlocaties meer aanwijzen, dat zijn de belangrijkste mogelijkheden die de gemeente heeft om leegstand van kantoorpanden te beïnvloeden. De gemeente ziet kansen en steekt daar energie in, maar is daarbij wel afhankelijk van de particuliere markt.
Er komen steeds meer kantoorpanden leeg te staan die ook bij een aantrekkende economie niet interessant meer zijn voor de kantorenmarkt. Op dit moment staat in Woerden circa 16% van alle kantoorruimte leeg. Daarmee staat Woerden niet meer, zoals voorheen, in de landelijke top-3 van leegstaande kantoorlocaties, maar zorgelijk is het wel. De terreinen worden er niet aantrekkelijker op, wat ook van invloed is op het animo van ondernemers om zich er te vestigen. De gemeente is geen eigenaar van de panden en kan dit probleem dan ook niet alleen oplossen, maar denkt wel actief mee.
“Dan zet je er toch bedrijven in?”
Een veelgehoorde reactie is dat de kantoorlocaties kunnen worden omgevormd tot bedrijventerreinen. Dat klinkt eenvoudig, maar is het niet. Bedrijfsgrond is veel goedkoper dan kantoorgrond, waardoor zodanig afgeschreven moet worden dat dit voor weinig kantooreigenaren interessant is. Bovendien spelen er dan vaak geluids-, verkeers- of milieuproblemen. Daar komt bij dat de eigenaren van de panden niet altijd een belang hebben bij het aanpakken van de leegstand. Soms is leegstand (fiscaal) goedkoper dan sloop of transformatie.
Samenwerking
Cruciaal in de zoektocht naar een oplossing is afstemming met andere partijen. Met de eigenaren van de panden uiteraard, maar bijvoorbeeld ook met gemeenten in de regio. Zo werkt Woerden met negen andere gemeenten aan een gezamenlijke kantorenstrategie. Niet elkaar beconcurreren, maar elkaar aanvullen en versterken door afspraken te maken over de capaciteit en programmering. Kunnen er kantoorlocaties geschrapt worden en zo ja, waar? Op welke locaties is transformatie wenselijk?
Ook de provincie is een belangrijke partner. Zij ondersteunt gemeenten en eigenaren met deskundigheid op dit gebied (zoals in project ‘De Wasstraat’). Daarnaast is er overleg over het terugdringen van de hoeveelheid kantoorlocaties en doet zij onderzoek naar locaties die wél potentie hebben. Middelland-Noord is zo’n locatie met potentie, mits er multifunctionele kantoorpanden komen met een keur aan mogelijkheden.
Gemeente Woerden is daarover ook in gesprek met onder andere de Green Business Club Groene Hart, die op zoek is naar innovatie en samenwerkingsverbanden om kantoorpanden op bijvoorbeeld Middelland een alternatieve invulling te geven. Onderzoek hiernaar loopt nog.
… en soepele regelgeving
De afgelopen jaren heeft Woerden haar bestemmingsplannen flexibeler gemaakt, waardoor de mogelijkheden voor alternatieve invulling van kantoorpanden zijn verruimd. Ook bij het verlenen van vergunningen is het motto: ‘Hoe maken we het mogelijk?’ Toch lopen creatieve initiatieven vanuit de markt (stadslandbouw, appartementen, starterswoningen) vaak vast. Meestal is niet de regelgeving het probleem, maar blijkt het pand of de locatie toch fysiek ongeschikt of zijn er andere problemen.
Incidenteel kan het voorkomen dat de gemeente toch instemt met nieuwbouw omdat er al een bestemming kantoren op een particuliere lap grond rust. Wij streven ernaar aan
nieuwbouw de voorwaarde te verbinden dat de betreffende ondernemer elders tenminste eenzelfde hoeveelheid meters sloopt of herbestemt richting bedrijven/wonen. Zo worden er per saldo dus geen nieuwe kantoormeters toegevoegd. Dwingende wettelijke bevoegdheid hiertoe heeft de gemeente echter niet.
Overigens wordt wel duidelijk dat nu er in Woerden geen nieuwe kantorenlocaties zijn bijgekomen, er initiatieven ontstaan om dan toch in leegstaande panden te investeren, deze op te knippen en er nieuwe functies in te vestigen.
